پرسش : چه آثارى بر انتظار منجى مترتّب است؟
پاسخ : ضرورت واهمیّت انتظار را مى‏توان از زوایاى مختلف مورد بررسى قرار داد:
1 - انتظار، دوره آماده‏سازى وزمینه‏سازى براى یک نهضت به شمار مى‏آید وهر انقلاب وحرکتى که این دوره را پشت سر نگذاشته باشد ناقص وبى ثمر است.
2 - در اهمیّت انتظار همین بس که دشمنان، آن را مانع تسلّط خود بر مسلمانان برشمرده‏اند. میشل فوکر، کلر بریر در بحث مبارزه با تفکّر مهدى باورى، ابتدا قیام امام حسین (ع) وبعد انتظار امام زمان (ع) را دو عامل پایدارى شیعه معرفى مى‏کنند. در کنفرانس تل‏آویو نیز افرادى مثل برنارد لوییس، مایکل ام‏جى، جنشر، برونبرگ ومارتین کرامر بر این نکته تکیه فراوان داشتند. آنان در توصیف شیعه گفته‏اند: «شیعیان به نام امام حسین قیام مى‏کنند وبه اسم امام زمان قیامشان را حفظ مى‏نمایند».
{پاورقی . مجله بازتاب اندیشه، خرداد80، ص 193. پاورقی}
ماربین، محقق آلمانى مى‏گوید: «از جمله مسائل اجتماعى بسیار مهمّى که موجب امیدوارى ورستگارى شیعه مى‏باشد، اعتقاد به وجود حجت عصر وانتظار ظهور است».
{پاورقی . سیاست اسلام، اثر ماربین، ص 50ù49. پاورقی}
پتروشفسکى، تاریخدان وایران‏شناس علوم شوروى سابق در این زمینه مى‏نویسد: «چشم به راه مهدى بودن در عقاید عمومى مردمى که نهضت‏هاى قرن سیزدهم را در ایران بر پا داشتند، مقام بلندى را داشته است».
{پاورقی . نهضت سربداران خراسان، اثر پتروشفسکى. پاورقی}
3 - دوران انتظار، دوران هجوم فتنه‏ها ومشکلات وگرفتارى‏ها است وآنچه مى‏تواند آرامش قلبى وقدرت روحى به شیعه منتظر بدهد، یاد منجى حىّ وحاضر است.
4 - پیراستن از خصایص ناپسند وآراستن خود به اخلاق نیکو از فواید دیگر انتظار است. امام صادق (ع) فرمود: «من سرّ أن یکون من أصحاب القآئم فلینتظر ولیعمل بالورع ومحاسن الأخلاق»؛ «...هر کس دوست دارد که از یاران حضرت قائم (ع) گردد باید که{پاورقی . بحارالأنوار، ج 52، ص 140، ح 50. پاورقی}
منتظر باشد ودر عین حال به پرهیزکارى واخلاق نیکو مشغول گردد.»
5 - از نتایج انتظار، تلاش فکرى مؤمن منتظر وبصیرت وآگاهى اوست. فتنه‏ها علاوه بر آنکه غفلت مى‏آورد، شبهه وتردید وتزلزل را نیز در افکار جامعه ایجاد مى‏کند، واین منتظر واقعى است که چون به هوشیارى فکرى رسیده، بیدار است وبه شبهات پاسخ مى‏گوید.
امام صادق (ع) فرمود: «طوبى لمن تمسّک بأمرنا فى غیبة قآئمنا فلم‏یزغ قلبه بعد الهدایة...»؛ «خوشا به حال کسى که در زمان غیبت قائم ما به فرمان ما تمسک جوید که در{پاورقی . همان، ص 123، ح6. پاورقی}
نتیجه قلب او هرگز به طرف باطل متمایل نخواهد شد.»
6 - انتظار از آنجا که انسان را به عمل وا مى‏دارد ودر جامعه‏اى که حالت انتظار منجى الهى حاکم است، تحّرک وپویایى حکم فرماست وبشر را به زمینه‏سازى واصلاح فردى واجتماعى وا مى‏دارد، عاملى ارزشمند براى حفظ وبقاى شریعت است.
7 - انتظار از آن جهت که محّرک عمل است، زمینه‏ساز ظهور منجى عالم بشریّت خواهد بود.